Etiler Adak Kurban : Yünden İplik Yapma

9 Ekim , 2020admin
Etiler Adak Kurban : Yünden İplik Yapma

Bilecik ilini. Pazaryeri ilçesinin, Arpadere köyünde, köy halkının geneli Bulgaristan göçmeni nine ve dedelerden oluşuyor.  Genç nüfus göç etmiş, köyde yaklaşık 30 hane yaşıyor. Eğitim taşımalı sistem ile gerçekleşiyor. Orman köyü olan Arpadere’nin geçim kaynağı arpa-buğday üretimi, çiftçilik yapılıyor.  Köyün kadınları ise eskiden,  yün, pamuk ve ipekten bazen giyim ve günlük hayatta kullanılan eşyalar yapıyorlarmış. Bunların yanında keten ve kenevir de kullanılır, Çoğu zaman bütün malzemeler evde kendi yetiştirdikleri hayvan türlerinden veya bitkilerden sağlıyorlar.

Pazaryeri ilçesinib Arpadere Köyünde hala yaşatılan el emeği “Yünden iplik Eğirme” ve Oluşturulan bu ipliklerdende 5 şişle yün çorap yapma geleneği hala sürdürülüyor. Yünden iplik eğiren teyzelerimizin yanına giderek, bu meşakkatli zanaatın inceliklerini öğrenmek için bir araya gelerek onlarla sohbet ettik. Köy evlerinde, bazen de ağaçlarının gölgesi altına, el yapımı tahta mekanizmalardan olan öreke ve kirmen diye adlandırdıkları aletlerde önce yün yada pamukların ham halini el kullanarak çekmek suretiyle diğer bir eliyle kirmeni döndürerek ipliğin oluşmasını sağlıyorlar. Bu safhadan geçen yüne  büküm  vererek artık iplik oluşturulması içinde yine çeşitli işlemler uygulanarak el yordamıyla bükmek suretiyle iplik oluşturulmuş oluyor.

İpliğin eğrilmesi sırasında pamukların, yünlerin ya da ipliklerin bir arada tutulması ve mukavemet kazandırılması için kendi etrafında verilen spiral dönmesiyle iplikten çorap yapılabilecek düzeye geliyor 5 şiş olarak bilinen kadınların çorap örmede kullandıkları bu şişler sayesinde kışlık, sağlıklı ve kaliteli (zor eskiyen ve sıcak tutan) çoraplar ve patik (çetik)ler köyde hala yaygın şekilde kullanılıyor. Arpadere köyünde yaşayan teyzelerin adeta ipliğe giden yolun hikayesini canlı görmek ayrı bir keyif. Günümüz teknolojisinde ipliğe büküm kazandırmak çeşitli endüstriyel tekniklerle  fabrikalarda yürütülüyor. Örneğin bunlardan bir tanesi, Ring büküm metodu: Bu işlem esnasında ipliğe 40-150 T/m (tur/metre)büküm verilir. Uygulanan bu sistemin çıkış silindirleri giriş silindirlerinden %20 - 25 daha hızlı dönmektedir. Çok yavaş ve maliyeti yüksek olan bu metot 45 - 270 denye inceliğinde Nylon 6, Nylon 66 ve polyester ipliklerinde kullanılır. [ Etiler adak kurban ]

Diğer bir metot ise, Çift İplik Büküm Metodu ipliklere 40 - 150 T/m büküm verir. Bu işlemin en iyi tarafı bükümün iplik akışı esnasında gerçekleşmesi ısıl işlemin homojenliği ve ısıl işlem sonunda satışa hazır bobinlerin elde edilmesidir. Bu işlemde 40 - 280 dtex (45 - 70 denye) inceliğinde Nylon 6, Nylon 66 ve polyester ipliklerinde uygulanabilmektedir.